Wielkanoc w Hiszpanii zwykle trwa cały tydzień, obfituje w kolorowe procesje i obchodzona jest z wielką pompą. To też czas rodzinny i większość rodzin gromadzi się, aby wspólnie świętować.
Niedziela i poniedziałek Wielkanocny to dni wolne od pracy, a wiele osób wykorzystuje ten czas na pikniki na świeżym powietrzu, wizyty w kościele, bądź uczestnictwo w procesjach religijnych. Często spożywa się też specjalne potrawy, takie jak “Mona de Pascua” (słodka babka wielkanocna) czy “Torrijas” (słodkie francuskich tostów).
Procesje
Niemal każde miasto organizuje choć jedną paradę w okresie wielkiego tygodnia. Spodziewaj się raczej zatłoczonych ulic i kilku procesji dziennie, codziennie przez cały tydzień.
Największe i najbardziej znane procesje odbywają się w Sewilli, Maladze czy Granadzie w Andaluzji. Jest to wydarzenie na tyle niezwykłe i hipnotyzujące, że powstał nawet film dokumentalny Parasceve, relacja z dziesięciu kolejnych świąt wielkanocnych w Sewilli.
Na ministerialnej liście z największymi fiestami (o międzynarodowym i krajowym znaczeniu turystycznym) znajdziemy Semana Santa aż w 54 miastach! Łatwo w Hiszpanii o zjawiskową Wielkanoc. Szczególnie celebrowane są w centralnej Hiszpanii (Kastylia-La Mancha) oraz południowym (Andaluzja) i wschodnim wybrzeżu (Walencja i Murcja).
Jak wygląda taka procesja?
Procesje zazwyczaj odbywają się wieczorami i w nocy oraz mogą trwać wiele godzin. Ich charakterystycznymi elementami są:
- Pasos – figury
Zestaw tworzony przez platformę i figury, które są na niej podparte. Mogą dotyczyć Chrystusa, Maryję lub inscenizować fragment męki. - Cofradía – bractwo
Jest to stowarzyszenie wiernych katolików, które organizuje procesje i bierze udział w działalności bractwa przez cały rok, zarówno o charakterze religijnym, opiekuńczym, jak i świątecznym. - Nazarenos – członkowie bractwa
To członkowie bractwa, którzy paradują przed tronem w ramach procesji. Ubierają się w habit nazareński, który w niektórych przypadkach ma charakterystyczny, wysoki i stożkowaty kaptur, a także tunikę i pelerynę. Każde bractwo określa indywidualnie, jaki powinien być ich strój. - Banda de Música – zespół muzyczny
Grupa muzyczna składająca się głównie z instrumentów dętych lub smyczkowych oraz perkusji. - Żałobnicy
Są to zazwyczaj kobiety ubrane w czarne stroje i welony oraz niosące świece.
Korony, krzyże, ale także świece, dzbany z wodą, dzwonki, chorągwie, medale czy księgi – każda procesja to bogactwo detali, forma i rytuał doprowadzony na szczyty możliwości. Wszystko w różnych kolorach,Każdy ma też swoje zadanie – jedni niosą wodę dla tragarzy,
Tradycyjnie każdy kolor odnosił się do różnych momentów z życia Jezusa. Każde bractwo w zależności od swojego charakteru będzie w strojach, w którym dominuje inny kolor.
W dodatku nie tylko je widać, ale też słychać – zespół muzyczny dodaje rytmu całemu wydarzeniu. W niektórych procesjach, zwłaszcza w Andaluzji, widoczne są również konie, które niosą woziki z figurami.
Procesje pasyjne są zwykle bardzo emocjonalne i podniosłe, a uczestnicy procesji często wyrażają swoją wiarę poprzez symboliczne gesty, takie jak przypieczętowanie krzyża woskiem, ukłon w kierunku figury Chrystusa lub podniesienie rąk w geście modlitwy.
Bez wątpienia procesje to jedno z najważniejszych wydarzeń podczas świąt Wielkanocnych w Hiszpanii. Są one pełne symboli i emocji, a ich klimat i pompa z pewnością zaskoczą obcokrajowców.
Figury scen z męki – pasos
Typowym elementem tych procesji są naturalnej wielkości figury przedstawiające sceny z męki Chrystusa, często z bliską obecnością Maryi. Niektóre z nich ważą po kilka ton i są przenoszone przez setki tragarzy! Jak scena ostatniej wieczerzy w Alicante, która waży 3 tony i jest niesiona przez 220 osób.
Dzwon tronowy, tzw. campana de trono: Dzwon bez kołatki umieszczony pośrodku słupów tronu z przodu. Ostrzega mężów tronu uderzeniem młota o manewry, które mają z nim zrobić. Najczęstsze ciosy to dwa uderzenia uwagi i trzeci, który wskazuje na opuszczenie lub podniesienie tronu do ramienia.
Jedzenie
Ludzie często zastanawiają się “czy Hiszpanie jedzą jajka wielkanocne?” albo “czy dzieci szukają czekoladowych jajek?”.
Cóż, pisanki nie są tak na prawdę zbyt popularne, prędzej niż w domach, to znajdziemy je w marketach (szczególnie w zagranicznych sieciach). Ale brak czekoladowych jajek wcale nie oznacza że Hiszpanie rezygnują w Wielkanoc ze słodkich przysmaków!
W Hiszpanii, jedzenie i picie towarzyszą każdemu aspektowi życia, a w czasie świąt są one szczególnie ważne.
Potaje de bacalao – gulasz z dorsza
Gulasz wigilijny jest najbardziej typowym gulaszem Wielkiego Tygodnia i najbardziej rozpowszechnionym w całej Hiszpanii. To skromne danie, ale dobrze wykonane może stać się luksusowym posiłkiem.
Garbanzos con espinacas – cieciorka ze szpinakiem
Jest to bardzo typowa tapa w Sewilli przez cały rok, ale tradycyjnie robi się ją na Wielkanoc.
Choć na pierwszy rzut oka jest to danie niemal identyczne do gulaszu z dorsza, to są dwie zasadnicze różnice:
- ciecierzycę ze szpinakiem dodatkowo najpierw się smaży, a dopiero potem gotuje
- je się widelcem, a nie łyżką.
Sopa de ajo – zupa czosnkowa
Zupa czosnkowa, znana również jako zupa kastylijska, to skromny przepis, który jest tradycyjnie spożywany w Kastylii przez cały rok (w starożytności był to bardzo częsty obiad), ale jest szczególnie typowy podczas Wielkiego Tygodnia.
Jest to zupa skromnego pochodzenia; Jak każde popularne danie, podlega wielu wariantom, w zależności od oszczędności rodziny i gustów kucharza, dlatego często dodaje się inne składniki.
Zawiera głównie wodę lub bulion, chleb (który jest zwykle czerstwym chlebem), czosnek i suszoną słodką paprykę.
Torrijas
Najpopularniejszą słodką przekąską podczas Wielkanocy są na pewno torrijas. Rodzaj francuskich tostów, przyrządzanych przez maczanie resztek chleba w mleku i jajkach, następnie smażonych, a na końcu polewane miodem i posypywane cukrem.
Pestiños
Innym (i podobnym) przysmakiem są pestiños, popularne szczególnie w południowych regionach Hiszpanii.
Smażone w głębokim tłuszczu coś między faworkiem a pączkiem, zwykle aromatyzowane anyżem i pomarańczami. Jego wielkość i kształt są zmienne, chociaż zwykle jest to kwadrat ciasta z dwoma przeciwległymi rogami zagiętymi w kierunku środka.
Mona de Pascua
Przysmak spotykany głównie w Walencji i Katalonii. Ciasto drożdżowe, dekorowane cukrowymi figurkami i… jajkiem na twardo.
Dodatkowo zwyczaj nakazuje rozbić to jajko na czyimś czole…
W poniedziałek po Wielkanocy tradycyjnie wyrusza się na piknik na świeżym powietrzu, aby spędzić czas jedząc i bawiąc się. Zakończeniem tego posiłku jest moment, w którym chrześniacy dają swoim chrzestnym (lub odwrotnie) jajko z mona de pascua, a następnie odbywa się rytuał, w którym wskazuje się lewe i prawe ramię, usta i czoło chrzestnego/chrześniaka, mówiąc:
“Tutaj mnie kłuje, tutaj mnie piecze, tutaj zjem monę, a tutaj rozbiję jajko”
